ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ: Ορισμός, Αιτίες, Κριτήρια Διάγνωσης και Αντιμετώπιση
Αναρτήθηκε από το www.istockphoto.com

ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ: Ορισμός, Αιτίες, Κριτήρια Διάγνωσης και Αντιμετώπιση


ΠΩΣ ΟΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ;

Το «άγχος αποχωρισμού», ορίζεται ως μια αγχώδης διαταραχή , η οποία σχετίζεται με υπερβολικό φόβο, άγχος και άρνηση αποκοπής που εμφανίζει ένα άτομο, στον ενδεχόμενο αποχωρισμό του από τα κύρια πρόσωπα δεσμού του.

Ειδικότερα όσον αφορά τα παιδιά, το άγχος αποχωρισμού έχει άμεση σχέση με την προσκόλληση και τον τύπο του δεσμού τους με τη μητέρα. Ο αποχωρισμός από τη μητέρα είναι υπεύθυνος για συμπεριφορές όπως το κλάμα, οι φωνές, η οργή κτλ.. Ωστόσο, τυπικά οι συμπεριφορές αυτές εξασθενούν με τον καιρό. Το άγχος αποχωρισμού είναι η πιο συνηθισμένη αγχώδης διαταραχή και εμφανίζεται κυρίως στην προσχολική ηλικία. Έντονο άγχος αποχωρισμού φαίνεται ότι συνδέεται με φοβία και γενικευμένο άγχος.

Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι που οι γονείς και τα παιδιά αναζητούν θεραπεία είναι τόσο η σχολική άρνηση όσο και τα παράπονα για σωματικές ενοχλήσεις. Η διαταραχή αυτή εμφανίζεται σε ποσοστό έως και 80% των παιδιών με σχολική άρνηση.  Ο επιπολασμός  σε παιδιά και εφήβους κυμαίνεται από 4% έως 5%.

Συμπερασματικά, το άγχος αποχωρισμού είναι μια φυσιολογική αντίδραση της παιδικής ηλικίας, που γίνεται δυσλειτουργική όταν εμφανίζεται σε μεταγενέστερα αναπτυξιακά στάδια. Τα αίτια της συμπεριφοράς αυτής είναι τόσο η γενετική προδιάθεση και ο τύπος δεσμού με τη μητέρα όσο και η στάση της ίδιας απέναντι στο παιδί.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ «ΑΓΧΟΥΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ»;

Απαραίτητα κριτήρια για τη διάγνωση της διαταραχής αυτής είναι τα εξής:

1.Επαναλαμβανόμενο και δυσανάλογο άγχος σε κάθε ενδεχόμενο αποχωρισμό του ατόμου από το σπίτι του ή απο τα κύρια πρόσωπα προσκόλλησης του.

2.Υπερβολική ανησυχία μήπως συμβεί κάτι άσχημο στο ίδιο το άτομο ή σε «σημαντικούς του άλλους». Για παράδειγμα: ασθένεια, τραυματισμός, φυσικές καταστροφές ή/και θάνατος.

3.Άρνηση να απομακρυνθεί από το σπίτι, να πάει σχολείο, στην εργασία του ή οπουδήποτε αλλού λόγω του φόβου αποχωρισμού.

4.Σωματικές ενοχλήσεις/συμπτώματα (πονοκέφαλος, στομαχόπονος, ναυτία, εμετοί).

5.Επαναλαμβανόμενοι εφιάλτες, με περιεχόμενο σχετικό με τον αποχωρισμό καθώς και νυχτερινή ενούρηση κυρίως στα παιδιά.

6.Άρνηση να κοιμηθεί εκτός σπιτιού ή να κοιμηθεί χωρίς να είναι κοντά του ένα κύριο άτομο προσκόλλησης του.

7.Υπερβολικός φόβος να μείνει το άτομο μόνο του, χωρίς τα κύρια άτομα προσκόλλησής του, σε οποιοδήποτε πλαίσιο, ακόμα και στο σπίτι.

8.Η ενόχληση δεν μπορεί να ερμηνευτεί καλύτερα με βάση μια άλλη ψυχική διαταραχή, όπως για παράδειγμα από την άρνηση να φύγει το άτομο από το σπίτι λόγω υπερβολικής αντίστασης στην αλλαγή, από τη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, από Παραληρητικές ιδέες ή Ψευδαισθήσεις που αφορούν αποχωρισμό στις ψυχωτικές διαταραχές, από άρνηση να βγει έξω χωρίς να συνοδεύεται από πρόσωπο εμπιστοσύνης λόγω αγοραφοβίας, από ανησυχία για την υγεία ή από άλλη βλάβη που αφορά άλλα σημαντικά πρόσωπα στη Γενικευμένη Αγχώδη Δυσφορία, ή από ανησυχία ότι πάσχει από ασθένεια στην υποχονδρίαση.

Τόσο ο φόβος, όσο και το άγχος και η αποφυγή πρέπει να είναι παρόντα για τουλάχιστον 4 εβδομάδες σε παιδιά και εφήβους και 6 μήνες σε ενήλικες.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να γίνει διαφοροποίηση του παθολογικού από το φυσιολογικό άγχος αποχωρισμού, που είναι αναμενόμενο σε ηλικίες από 7 μηνών έως και 6 ετών.

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΗ;

Το άγχος αποχωρισμού φαίνεται να συνδέεται με τον τύπο δεσμού με τη μητέρα .Βρέφη που αναπτύσσουν μη ασφαλή τύπο δεσμού είναι πιο επιρρεπή σε αυτή τη δυσλειτουργική συμπεριφορά. Ακόμη, ο τύπος του γονέα παίζει αρκετά σημαντικό ρόλο αφού όταν ο γονέας εμφανίζεται ως υπερπροστατευτικός και προβάλλει τις δικές του ανασφάλειες και τη δική του αδυναμία αποχωρισμού από το παιδί , το παιδί είναι πιο πιθανό να αναπτύξει τέτοια συμπεριφορά. Αναλαμβάνοντας τις υποχρεώσεις του παιδιού ο γονέας καθιστά το παιδί αδύναμο και άβουλο. Η προσκόλληση του παιδιού δηλαδή, εξαρτάται τόσο από τον τύπο δεσμού που ανέπτυξε με τη μητέρα στη βρεφική του ηλικία όσο και με την συμπεριφορά της ίδιας απέναντι του. Ωστόσο, ένας ακόμη παράγοντας είναι και η γενετική προδιάθεση.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΤΟ «ΑΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ» ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥΣ ;

Οι γονείς καλό θα είναι να μην είναι απορριπτικοί με τα συναισθήματα του παιδιού τους, να είναι τρυφεροί, να επικοινωνούν με το παιδί, να δείχνουν σεβασμό, ενσυναίσθηση και να ευαισθητοποιούνται σε σχέση με τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες που επηρεάζουν το παιδί , να διαμορφώνουν μια σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας ανάμεσα στο παιδί και σε αυτούς, να προωθούν την ισορροπία και να αντιμετωπίζουν ευθέως το παιδί τους. Ακόμη , οι γονείς χρειάζεται να αφήνουν το παιδί να δρα και να παίρνει αποφάσεις μόνο του, προσφέροντάς του βοήθεια μόνο όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Θα πρέπει να θέτουν κανόνες και όρια συνεργατικά με αυτό και να το εμπιστεύονται.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί και η σχέση μεταξύ οικογένειας και σχολείου ,καθώς και ο αντίκτυπος της στο παιδί. Η συνεργασία οικογένειας-σχολείου είναι πολύ σημαντική. Όσον αφορά τους γονείς , η συνεργασία τους με τους εκπαιδευτικούς ενισχύει την κατανόηση των εκπαιδευτικών αναγκών του παιδιού, την επικοινωνία μεταξύ τους και συμβάλλει στη συνολική ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, καθώς και στην κοινωνικοποίηση του. Οι γονείς είναι σε θέση να φέρνουν ιδέες και εμπειρίες, γνώσεις και ενδιαφέροντα, εμπλουτίζοντας το εκπαιδευτικό περιβάλλον. Η γονεϊκή εμπλοκή είναι απαραίτητη καθώς περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων με σκοπό την υποστήριξη των παιδιών. Ωστόσο, η εμπλοκή του γονέα στο σχολικό πλαίσιο πρέπει να γίνεται συμπληρωματικά. Συνεπώς,  ο ρόλος των γονέων στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού φαίνεται να είναι μεγίστης σημασίας. Σημαντικός είναι και ο ρόλος των εκπαιδευτικών στη συνεργασία τους με τους γονείς καθώς φαίνεται να αποτελούν δεύτερη μητρική φιγούρα για τα παιδιά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

•Ανδριανάκου, Α., Γεωργαρά, Γ., & Καμπουρά, Ε. (2015). Άγχος αποχωρισμού και σχολική προσαρμογή

•Κανελλάκη, Γ. (2015). Άγχος στην παιδική ηλικία

•Κατσιώτη, Μ., Μπασιώτη, Π., & Γιώτσα, Ά. (2014). Οι σχολές γονέων με τη ματιά της διαγενεαλογικής προσέγγισης. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 7, 218-251.

•American Psychiatric Association, & American Psychiatric Association. (2013). DSM 5. American Psychiatric Association, 70.

•Κολαϊτης Α. Γεράσιμος και συν (2020). Σύγχρονη Ψυχιατρική παιδιού & εφήβου. Αθήνα: Εκδόσεις ΒΗΤΑ.

•Sahu, A., & Baghel, B. (2012). Impact of Parental Counselling on Child’s Personality and Scholastic Performance. Research Journal of Science and Technology, 4(1), 32.

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories

WP2Social Auto Publish Powered By : XYZScripts.com