Παιδικό τραύμα και προσφυγιά

Παιδικό τραύμα και προσφυγιά


Tο τραύμα που μπορεί να βιώσει ένα παιδί, μπορεί να σχετίζεται με πολλά ζητήματα, όπως: το bullying, κάποια περιβαλλοντική καταστροφή, την λεκτική ή σωματική βία από το οικογενειακό του περιβάλλον, προβλήματα υγείας, φτώχεια, απομόνωση κ.α.

Ένα τραυματικό γεγονός, όπως η προσφυγιά, είναι τρομακτικό, επικίνδυνο, βίαιο και απειλεί τη ζωή και τη σωματική ακεραιότητα ενός παιδιού. Ακόμα και το να παρατηρείς τέτοια γεγονότα, να συμβαίνουν σε άλλους, μπορεί να αποβεί τραυματικό.

Οι πρόσφυγες και ειδικά τα παιδιά, βιώνουν τραυματικές εμπειρίες, οι οποίες τους ακολουθούν, κατά την διάρκεια της ζωής τους. Ξεκινούν από τόπο καταγωγής τους και συνεχίζουν κατά την μετακίνησή τους και φυσικά κατά την προσπάθεια εγκατάστασής τους σε άλλες χώρες.

Τα παιδιά προσφύγων μπορεί να έχουν βιώσει τραυματικά συμβάντα ή δυσκολίες, ουσιαστική καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους δηλαδή, όπως: βία (ως μάρτυρες, θύματα ή / και δράστες), πόλεμο, έλλειψη τροφής, νερού και καταφύγιου, φυσικούς τραυματισμούς, λοιμώξεις και ασθένειες, βασανιστήρια, καταναγκαστική εργασία, σεξουαλική επίθεση, έλλειψη ιατρικής περίθαλψης, απώλεια αγαπημένων προσώπων, διαταραχή ή έλλειψη πρόσβασης στο σχολείο.

Κατά τη διάρκεια του εκτοπισμού τους, τα παιδιά προσφύγων αντιμετωπίζουν συχνά πολλούς από τους ίδιους τύπους τραυματικών γεγονότων ή δυσκολιών που αντιμετώπισαν στη χώρα προέλευσής τους, καθώς και νέα βιώματα όπως: τη ζωή σε καταυλισμούς προσφύγων, τον διαχωρισμό από την οικογένεια, την αβεβαιότητα για το μέλλον, την παρενόχληση από τις τοπικές αρχές, το ταξίδι με τα πόδια ή τη βάρκα, την χρόνια κράτηση.

Κάποιες φορές, τα παιδιά είναι πολύ ανθεκτικά και συχνά μπορούν να αντιμετωπίσουν δύσκολες εμπειρίες και γεγονότα με υγιείς και παραγωγικούς τρόπους. Όμως άλλες και για ορισμένα παιδιά, η έκθεση σε τραυματικά συμβάντα, έχει μια βαθιά και διαρκή επίδραση στην λειτουργικότητά τους.

Παιδιά όλων των ηλικιών μπορεί να εμφανίσουν:
Πόνους στο στομάχι, πονοκεφάλους, πολύ κλάμα, φόβο ή άγχος, θλίψη ή ευερεθιστότητα, αποφυγή σκέψεων και συζητήσεων για οτιδήποτε θυμίζει το τραυματικό συμβάν, πρόβλημα με τη διαχείριση συμπεριφοράς ή συναισθημάτων, πόνους στο σώμα, που δεν φαίνεται να έχουν φυσική αιτία, εφιάλτες, διάσπαση προσοχής, διαταραχές στον ύπνο, έλλειψη επιθυμίας για παιχνίδι.

Φυσικά, υπάρχουν σημάδια δυσφορίας, ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε τραυματικά συμβάντα, ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης ενός παιδιού.

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας παρουσιάζουν:
ακούσια ούρηση, πιπίλισμα του αντίχειρα, συμπεριφορά μικρότερη από την ηλικία τους, tandrums, επιθετική συμπεριφορά όπως χτύπημα, λάκτισμα, ρίψη πραγμάτων ή δάγκωμα, αποχή από το παιχνίδι, συνεχόμενη αναπαραγωγή τραυματικών γεγονότων.

Τα παιδιά δημοτικού σχολείου παρουσιάζουν:
επιθετικότητα, θυμό, ευερεθιστότητα, θλίψη, φόβο του χωρισμού από τους γονείς, άγχος, απομόνωση.

Οι έφηβοι παρουσιάζουν:
αίσθηση ευθύνης ή ενοχής για τα κακά πράγματα που έχουν συμβεί, συναισθήματα ντροπής ή αμηχανίας, αλλαγές στον τρόπο σκέψης τους για τον κόσμο, απώλεια εμπιστοσύνης, προβλήματα στις σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνομηλίκων, της οικογένειας και των δασκάλων.

Ακόμα και μετά την ενδεχόμενη εγκατάστασή τους στις χώρες υποδοχής, τα παιδιά προσφύγων καλούνται να αντιμετωπίσουν: Ptsd, συσσωρευμένο άγχος, άγχος επανεγκατάστασης και απομόνωση.

Σειρά για να δεις: Άπατρις, Netflix

Βιβλιογραφία:

Μαρβάκης, Α., Πορσανόγλου, Δ., Παύλου, Μ., (2001). Μετανάστες στην Ελλάδα: «προβλήματα», κοινωνικά φαινόμενα και υποκείμενα. Στο: Εταιρεία Πολιτικού Προβληματισμού «Νίκος Πουλαντζάς», Μετανάστες στην Ελλάδα, Επιμ.: Αθ. Μαρβάκης, Δ. Πουρσανόγλου, Μ. Παύλου. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Amnesty International (2016). Trapped in Greece. An avoidable refugee crisis.

BPtK. (2017). Psychotherapeutic Care for Refugees in Europe. Berlin, Federal Chamber of Psychotherapists.

Munz, D.& Melcop, Ν. (2018). “The psychotherapeutic care of refugees in Europe: treatment needs delivery reality and recommendations for action”. European Journal of Psychotraumatology, 9:1.

Measuring Trauma and Health Status in Refugees: A Critical Review,
Michael Hollifield, MD; Teddy D. Warner, PhD; Nityamo Lian, DOM, (NM), August 7, 2002.

Papadopoulos, R. K. (2002). “Refugees, home and trauma”. In R.K. Papadopoulos (Ed). Therapeutic care for refugees: No place like home, σελίδες: 9-40. London: Karnac.

Post-Traumatic Stress Disorder and the Refugee Determination Process in Canada: Starting the discourse Dr. Julian Gojer, University of Toronto, Adam Ellis, Ryerson University, March 2014. Η ανάκτηση έγινε 25/9/2020: https://www.unhcr.org/asia/53356b349.pdf

Asian American Psychology: Current Perspectives, Nita Tewari, Alvin Alvarez, Taylor & Francis, 2009, Stress, Refugees and Trauma, σελίδες: 441-463.

ΚοινοποίησηFacebookLinkedIn
Συμμετοχή στη συζήτηση

Archives

Categories