Γενικώς είμαι αρκετά αγχώδης τύπος ακόμα και στις πιο απλές καταστάσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι μάλλον είναι κληρονομικό γιατί και οι δύο μου γονείς έχουν απ’την φύση τους νευρικό χαρακτήρα. Θυμώνουν δηλαδή με το παραμικρό και ανησυχούν εύκολα. Η μάνα μου λιγότερο, αλλά τέλος πάντων το ίδιο αποτέλεσμα έχει. Θέλω να πω ότι ίσως το άγχος να είναι κληρονομικό, κι η τριχοτιλομανία να είναι αποτέλεσμα αυτού.
Η τριχοτιλομανία ξεκίνησε μεταξύ Β’ και Γ’ Δημοτικού και τώρα έχω τελειώσει το σχολείο. (Είμαι 20 ετών, σχεδόν 21) Στην αρχή δεν ήξερα γιατί το έκανα, ήξερα όμως ότι με ανακούφιζε. Αυτόματα δηλαδή πήγαινε το χέρι μου και τράβαγε τις τρίχες απ’τα φρύδια μου με τα νύχια. Αργότερα και με τις βλεφαρίδες. Ακούγεται αηδιαστικό, το ξέρω. Είναι όμως ένας τρόπος του μυαλού μου να απασχολείται κατά κάποιον τρόπο. Πώς κάποιοι τρώνε τα νύχια τους; Κάτι αντίστοιχο γίνεται κι εδώ. Φυσικά, συνεχίζουν να βγαίνουν μικρές τριχούλες στην περιοχή των ματιών ή των φρυδιών, έστω και πολύ λίγες φορές. Κι αν δεν τις βγάλω με το τσιμπιδάκι φρυδιών, αισθάνομαι ότι έχω πάνω μου κάτι βρώμικο που πρέπει να το βγάλω οπωσδήποτε. Οταν βγάζω δηλαδή τρίχες έχω την αίσθηση ότι ξεφορτώνομαι κάτι ανεπιθύμητο, όπως όταν μια μύγα πετάει γύρω απ’το πρόσωπό μας.
Μικρότερη, οι πιο κλασικές παρατηρήσεις/ερωτήσεις απ’τους δικούς μου ήταν οι εξής: «Ευανθία μην το κάνεις, δεν είναι ωραίο», «χαλάς το πρόσωπό σου, σταμάτα» ή «δεν σε πονάει;» Η αλήθεια είναι ότι πόναγε λίγο στην αρχή αλλά μετά το συνήθισα. Λέω μέσα μου: «αφού με ανακουφίζει γιατί να το σταματήσω;» Εννοείται υπάρχει ακόμα μια ανασφάλεια για την εμφάνισή μου κι έτσι αν βγω έστω και για ψώνια, πάντα βάζω μέικαπ για να καλύψει το κενό. Αν κάποιος ξένος τύχει και κοιτάξει προς τα μένα σκέφτομαι: «πω πω σίγουρα φαίνομαι εξωγήινη/τρομακτική» κτλ, γι’αυτό και αποφεύγω την πολυκοσμία. Μπορεί απλά να έτυχε να πέσει το βλέμμα του πάνω μου, αλλά οι σκέψεις γίνονται αυτόματα. Δεν νιώθω λοιπόν όμορφη λόγω αυτού.
Ας πούμε όμως ότι έχω βρει μικρά τρικ για αντιμετώπιση. Πρώτον βάφομαι, και δεύτερον φοράω γυαλιά ηλίου για τυχόν σκόνες που μπαίνουν στα μάτια μου, καθώς δεν υπάρχει τίποτα για να τα προστατέψει. Θα μπορούσα να κάνω μόνιμο τατουάζ στα κενά σημεία, αλλά δεν θέλω να έχω την αίσθηση της βελόνας που σου τρυπάει το δέρμα, ειδικά στα μάτια. Κάνω καθημερινά τα πράγματα που μου αρέσουν και προσπαθώ να μένω όσο γίνεται σε καλή διάθεση, αλλά εφόσον υπάρχει ακόμα η ανακούφιση από την αφαίρεση της τρίχας έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μάλλον δεν πρόκειται να φύγει ποτέ. Μόνο σε αυτή την περίπτωση θα πάω να κάνω τατουάζ, έστω κι αν θα είναι επίπονο. Ισως ακόμα να είναι αποτέλεσμα κάποιου παιδικού τραύματος που έχω ξεχάσει. Ποιος ξέρει;
Από τον/την: Ευανθία
Αγαπητή Ευανθία,
Διάβασα με μεγάλη προσοχή το κείμενο σου και θα ήθελα να σε ευχαριστήσω πολύ για το απλόχερο μοίρασμα σου και την ανάλυση που κάνεις στο πως βιώνεις αυτό που περνάς. Αρχικά είναι πολύ σημαντικό το ότι προσπαθείς έστω και μόνη σου να το αντιμετωπίσεις και ότι με κάποιο τρόπο αντιλαμβάνεσαι και την αρχική πηγή του προβλήματος. Καταλαβαίνω ότι είναι μία δύσκολη κατάσταση και παλεύεις χρόνια με αυτό και σαφώς το καταπιεσμένο άγχος, η πίεση από εξωτερικούς παράγοντες, ακόμη και η αναφορά στους γονείς σου ( σε σχέση με τον τρόπο συμπεριφοράς τους απέναντι σου αλλά και γενικότερα ως στάση συμπεριφοράς και εκδήλωσης στην ζωή τους) μπορεί να οδηγήσει ακόμη στην τριχοτιλλομανία ως ένα εναλλακτικό τρόπο ” αντιμετώπισης” των όσων μπορεί να μην εξωτερικεύεις και ιδιαίτερα με αρχή την παιδική ηλικία.
Η τριχοτιλλομανία είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ψυχαναγκαστικό τράβηγμα μαλλιών από το τριχωτό της κεφαλής, τις βλεφαρίδες, τα φρύδια ή άλλα μέρη του σώματος, προκαλώντας φαλακρές κηλίδες. Η διαταραχή χαρακτηρίζεται από επιτακτικό επαναλαμβανόμενο τράβηγμα των μαλλιών, αυξημένη ένταση και αίσθημα ανακούφισης μετά το τράβηγμα.
Η τριχοτιλλομανία σύμφωνα με το στατιστικό εγχειρίδιο ψυχικών διαταραχών DSM-IV-TR (2013), πρόκειται για:
a)Επαναλαμβανόμενη απόσπαση τριχών από το τριχωτό της κεφαλής (έχει ως αποτέλεσμα την αισθητή απώλεια τριχών).
b) Επαναλαμβανόμενες προσπάθειες για μείωση ή σταμάτημα του τραβήγματος των μαλλιών.
c) Ενόχληση ή έκπτωση των κοινωνικών, επαγγελματικών, ή άλλων σημαντικών περιοχών της λειτουργικότητας του ατόμου.
d)Το τράβηγμα τριχών ή απώλεια τριχών δεν οφείλεται σε άλλη σωματική κατάσταση (π.χ., δερματολογική κατάσταση).
e)Η αφαίρεση των τριχών δεν εξηγείται καλύτερα με τα συμπτώματα από άλλη ψυχική διαταραχή.
Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές αιτίες αυτής της κατάστασης ωστόσο, πιστεύεται ότι ένας αυξημένος γενετικός κίνδυνος ή άλλοι βιολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η τριχοτιλλομανία μπορεί να είναι γενετική προδιάθεση, η οποία επηρεάζεται από ένα συνδυασμό γενετικών, ορμονικών, συναισθηματικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Το άγχος & η κατάθλιψη συνδέονται με τη διαταραχή, οδηγώντας στο τράβηγμα των μαλλιών ως τρόπο απόσπασης της προσοχής. Τα φαλακρά σημεία μπορεί να επιδεινώσουν αυτά τα συμπτώματα, οδηγώντας σε περαιτέρω τράβηγμα των μαλλιών.
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο στην πρόκληση άγχους ή στην επιδείνωση, του ήδη υπάρχοντος άγχους. Παραδείγματα αυτών των παραγόντων είναι τα τραυματικά γεγονότα, το συνεχές στρες και οι δύσκολες καταστάσεις της ζωής. Ωστόσο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι περιβαλλοντικές επιδράσεις μπορούν επίσης να συμβάλουν σημαντικά στο άγχος. Πολλά άτομα με αγχώδεις διαταραχές δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της πάθησης, γεγονός που αποκλείει μια καθαρά γενετική αιτία.
Αυτό που θα σου πρότεινα, είναι να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και πιο συγκεκριμένα στην περίπτωση σου θα ταίριαζε η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία ( CBT). Με την βοήθεια του θεραπευτή θα μπορέσεις να καταλάβεις μέσω της παρατήρησης του εαυτού σου κάτω από ποιες συνθήκες εμφανίζεται ή επιδεινώνεται αυτή η κατάσταση, το πώς οι σκέψεις και οι συμπεριφορές συνδέονται μεταξύ τους, καθώς και να βρεις τους παράγοντες εκείνους που σου την πυροδότησαν. Η διαδικασία της συγκεκριμένης θεραπείας θα σε βοηθήσει στο να επέλθει βελτίωση της αυτογνωσίας σου, να ελέγχεις τα ερεθίσματα που δέχεσαι ( εξωτερικά & εσωτερικά) καθώς & εκπαίδευση στο να αντιστρέψεις την συνήθεια αυτή μέσα από ένα εύρος τεχνικών. Συμπληρωματικά, η συγκεκριμένη θεραπεία περιλαμβάνει την εκπαίδευση σχετικά με την κατάσταση, τη διδασκαλία μιας νέας αντίδρασης ( στην ήδη υπάρχουσα), τη δημιουργία εμποδίων και τη συμμετοχή των μελών της οικογένειας για την υποστήριξη και την ενθάρρυνση του ατόμου.
Χρειάζεται υπομονή και επιμονή μέσα στη διαδικασία, προκειμένου να σέβεσαι και να αντιμετωπίζεις με μεγαλύτερη φροντίδα εσένα και το σώμα σου.
Οτιδήποτε χρειαστείς είμαστε στην διάθεση σου !
Βιβλιογραφία
American Psychiatry Association (2013). Diagnostic and Statistical Manula of
Mental Disorders ( 5th ed). Washington: American Psychiatry Publishing.
Eunice B. Olusoji, Miracle A. Adesina, Kehinde K. Kanmodi. (2018). Trichotillomania: Hair Pulling Disorder. World News of Natural Science, 20:208-214.
*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν
αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.
Στείλε και εσύ τον δικό σου προβληματισμό ανώνυμα πατώντας στο κουμπί
της αρχικής και λάβε απάντηση από ειδικό ψυχικής υγείας
