ΨTalk: “Η οικογένειά μου δεν εγκρίνει τη σχέση μου. Μου είπαν ότι θα με ξεκόψουν και ότι ποτέ δεν θα το αποδεχτούν.”

Έχω και εγώ το ίδιο πρόβλημα, όπως και τόσοι άλλοι που ήδη έχουν στείλει την ιστορία τους: η οικογένεια μου δεν εγκρίνει την σχέση μου. Μού είπαν ότι θα με ξεκόψουν και ότι ποτέ δεν θα το αποδεχτούν, καθώς και ότι θα δυσφημίσουν στα ευρύτερα σόγια και τους γνωστούς μας.Είμαι 36 χρονών και μένουμε όλοι μαζί. Η σχέση μου μαθεύτηκε από τρίτους ενώ κατεφευγα στα ψέματα τόσο καιρό ξέροντας ότι θα αποδοκιμάσουν την επιλογή μου. Το κλίμα είναι εφιαλτικό και τρέμω στην σκέψη ότι με τόσα κλάματα, φωνές και ένταση θα πάθουν κάτι σωματικό και μη αναστρέψιμο. Από την μια δεν μπορώ να το διαχειριστώ κάτι τέτοιο, αφού εξακολουθώ να τους αγαπώ όλους και δεν θέλω να πάθουν κάτι. Νιώθω ενοχικά που έχω δημιουργήσει τέτοιο ζήτημα κάτι φυσικά που το έχουν κάνει ξεκάθαρο ότι είναι ευθύνη μου. Ήλπιζα ότι όταν το μάθαιναν θα μού έλεγαν με ήπιο και λογικό τρόπο την αντίθεση τους αν και έχει επαναληφθεί το ίδιο ακριβώς σκηνικό μέχρι που τελείωσα την τότε σχέση μου. Νιώθω ότι τούς χρειάζομαι δίπλα μου και στη ζωή μου γενικά και όχι μόνο υλικά όπως λένε.Από την άλλη, αυτή την φορά δεν θέλω να κάνω πίσω. Ακούω τα επιχειρήματα τους και ενδεχομένως έχουν και δίκιο σε κάποια πράγματα ακόμα και αν μιλάνε για έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζουν. Θα ήθελα όμως να προχωρήσω στην επιλογή μου ακόμα και λάθος να κάνω. Όλα αυτά τα χρόνια δεν παίρνω πρωτοβουλίες για να μην κριθούν και τελικά βλέπω τη ζωή να κυλάει χωρίς να τη ζω.Σκέφτηκα να φύγω από το σπίτι, αλλά είμαι δειλή. Μέχρι που ελπίζω να με διώξουν εκείνοι. Κάποια από τα αδέρφια μου κρατάνε πιο αποστασιοποιημένη στάση αλλά δεν θέλω και να συμμαχήσω μαζί τους και να τους πάρει κι αυτούς η μπάλα. Πραγματικά είμαι χαμένη και νιώθω ανήμπορη να αλλάξω την κατάσταση. Τα λόγια και η συζήτηση δεν πιάνουν αφού τα χάνω και δεν μπορώ να επιβληθώ στις φωνές. Τι να κάνω; Ακραίες λύσεις και πράξεις φοβάμαι ότι θα με κυνηγούν μια ζωή.

Από τον/την:  Δειλή

---

Κατ’ αρχάς, σε ευχαριστούμε που μοιράζεσαι μαζί μας την δική σου ιστορία, η οποία φαίνεται να σου δημιουργεί ένα αίσθημα αδιεξόδου και μεγάλη πίεση. Είναι πολύ σημαντικό βήμα να αντιλαμβάνεσαι πως κάτι δυσλειτουργικό συμβαίνει, στο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζεις, το οποίο σου προξενεί την ανάγκη να ζητήσεις βοήθεια. Καταλαβαίνω ότι το να αναγκάζεσαι να λες ψέματα ή να κρύβεις την αλήθεια σχετικά με την προσωπική σου ζωή, πόσο μάλλον από την οικογένειά σου, αποτελεί μια ιδιαίτερα ψυχοφθόρα κατάσταση που σε οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο αισθήματος ενοχής, αλλά και απογοήτευσης.

Παρατηρώ από τα λεγόμενά σου, πως βρίσκεσαι σε μια διαρκή σύγκρουση ανάμεσα στην ανάγκη σου να παίρνεις πρωτοβουλίες και να στηρίζεις τις επιλογές σου, καθώς και στον φόβο πως ό, τι κι αν κάνεις θα κριθεί αρνητικά από το περιβάλλον σου. Το αποτέλεσμα αυτού, σε οδηγεί κατ’ επέκταση στο να κάνεις υποχωρήσεις, ώστε να αποφύγεις πιθανές συγκρούσεις ή ενοχές – πως τους απογοητεύεις -, αλλά ταυτόχρονα καταπατώντας και αφήνοντας πίσω τα “θέλω” σου και τις ανάγκες σου. Αυτό, πιθανολογώ πως συμβαίνει από τότε που θυμάσαι τον εαυτό σου. Ως παιδί, όμως, είναι φυσικό να μην μπορούσες να αναγνωρίσεις τις μη – λειτουργικές συμπεριφορές στο οικογενειακό πλαίσιο.

Η αλήθεια είναι πως αυτές οι καταστάσεις και οι δυναμικές, λαμβάνουν χώρα από πολύ νωρίς στην ζωή του ατόμου, από την παιδική, ακόμη και την βρεφική ηλικία. Η ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού, βασίζεται κυρίως στην αντιμετώπιση και τις συμπεριφορές που λαμβάνει από τους “σημαντικούς άλλους” της ζωής του, τους γονείς. Η φωνή των γονέων, που εγγράφεται στο ασυνείδητο του παιδιού, τα μηνύματα που περνάνε με την λεκτική – ή και μη λεκτική συμπεριφορά τους -, εγκαθιστούν την εσωτερική φωνή που θα έχει το παιδί ως δυνάμει ενήλικας, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα σχετίζεται με τον κόσμο γύρω του. Αν εσύ ως παιδί, ένιωθες πως οτιδήποτε κι αν επέλεγες να κάνεις ή είχες ανάγκη, κρινόταν ή ήταν λόγος απογοήτευσης των γονιών σου, είναι φυσικό επακόλουθο να σε βαραίνει το ίδιο και στην ενήλική σου ζωή.

Καταλαβαίνω πως στα 36 σου – πλέον – χρόνια, αρχίζεις και νιώθεις πως ξεχειλίζει αυτό το ποτήρι της υπομονής και των υποχωρήσεών σου, γι’ αυτό και αναζητάς συνεχώς τρόπους για να αντικρούσεις αυτές τις συμπεριφορές που επιβαρύνουν τις παιδικές σου πλάτες. Θεωρώ πως το ζήτημα της σχέσης σου, αποτελεί την αφορμή για να πυροδοτηθούν οι αντιδράσεις που μας περιγράφεις. Με λίγα λόγια, αν δεν είχε τεθεί αυτό το θέμα, θα προέκυπτε κάποιο άλλο, όπου θα βρισκόσουν σε μια συνεχή ταλάντευση ανάμεσα στα “πρέπει – δεν πρέπει” των γονέων σου, και τα “θέλω” τα δικά σου. Δειλή μου, θα ήθελα, όμως να σου πω, πως τα τελευταία (τα “θέλω”), οι επιθυμίες μας δηλαδή, είναι αυτές που μας διαφοροποιούν από τον διπλανό μας, είναι αυτές που μας ξεχωρίζουν και που δομούν τον χαρακτήρα μας. Οι επιθυμίες μας και οι επιλογές μας, είναι έννοιες ταυτόσημες με την προσωπικότητά μας. Χωρίς αυτές, δεν μπορούμε να αυτονομηθούμε και να συγκροτηθούμε ως ανεξάρτητες οντότητες, εντούτοις, βρισκόμαστε σε μια συνεχή σχέση εξάρτησης με κάποιον άλλον. Οι επιθυμίες μας είμαστε εμείς.

Αναφέρεις μια πολύ σημαντική συνειδητοποίηση: πως δεν παίρνεις πρωτοβουλίες και βλέπεις τη ζωή σου να κυλάει χωρίς να την ζεις, σαν ένας σιωπηλός παρατηρητής που αδημονεί την στιγμή που θα λυθεί από τα δεσμά του, αλλά νιώθει πως δεν μπορεί ο ίδιος να το κάνει, πρέπει κάποιος άλλος να κάνει την έναρξη. Όλο αυτό, προκύπτει από την απουσία ενός πολύ σημαντικού στοιχείου για την σύναψη υγιών ανθρώπινων σχέσεων, που εμείς οι ψυχολόγοι χρησιμοποιούμε συχνά σαν έννοια: τα όρια. Καταλαβαίνω από τις περιγραφές σου, πως δεν είναι πολύ ευδιάκριτα τα όρια στο πλαίσιο όπου ζεις. Το οικογενειακό περιβάλλον που αναφέρεις, μου ακούγεται σαν ένα περιβάλλον που ζούσες στην παιδική – ή ακόμη και – εφηβική περίοδο της ζωής σου, περιλαμβάνοντας τα ψέματα για την κρυφή σου σχέση, τις έντονες αντιδράσεις όταν μαθεύεται από τρίτους και την δική σου ματαίωση όταν συνειδητοποιείς πως κάνεις κάτι κακό στους γονείς σου. Μόνο που τώρα, Δειλή μου, δεν είσαι 15 ή 16, αλλά 36.

Αυτόματα, το παιδικό μυαλό σε μια τέτοια συνθήκη, κάνει δύσκολα αναστρέψιμα συμπεράσματα, όπως: “για να μην πάθουν κάτι οι γονείς μου, πρέπει να μην έχω προσωπική επιλογή”, μολύνοντας, έτσι, το ψυχικό όργανο και οδηγώντας το στην εσωτερίκευση αυτής της ιδέας, μέχρι αυτή να γίνει μοτίβο σκέψης, το οποίο θα επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά.

Αν, όμως, προσπαθήσεις να αφαιρέσεις τα πρόσωπα από τις φιγούρες της οικογένειάς σου, αν προσπαθήσεις να ακούσεις την ιστορία σου, σαν να ήταν κάποιου άλλου η ιστορία και αποτελείς ένας απλός ακροατής, πιστεύεις πως θα πάθουν κάτι κακό αυτά τα πρόσωπα, απλά και μόνο επειδή έχεις επιλέξει έναν(/μία) σύντροφο στη ζωή σου; Προσπάθησε να αναρωτηθείς: Γιατί να είσαι εσύ που θα προκαλέσεις κακό, απλά επειδή έχεις σχέση; Γιατί να είσαι εσύ που θα καταλήγεις να μην ζεις όπως θέλεις εσύ την ζωή σου, επειδή το περιβάλλον σου δεν καταφέρνει να επικοινωνεί με λειτουργικό τρόπο τις σκέψεις, τις απόψεις του και προβαίνει σε παρεμβατικές και έντονες αντιδράσεις;

Ακόμη και οι γονείς σου, πολύ πιθανόν, στην παιδική τους ηλικία, να μεγάλωσαν με έναν τέτοιον τρόπο, όπου τα όρια στο περιβάλλον τους να ήταν ανύπαρκτα, να μην υπήρχε η επιλογή για έκφραση επιθυμίας, να υπήρχαν τα λεγόμενα διπλά μηνύματα από τους δικούς τους γονείς, όπου άλλα τους έλεγαν και άλλα έδειχνε η εξωλεκτική τους συμπεριφορά. Αυτό, ορίζεται ως διαγενεακό τραύμα, το οποίο συμβαίνει όταν δυσμενή γεγονότα ή εμπειρίες μεταβιβάζονται από τη μία γενιά στην επόμενη, με ανομολόγητους και βαθιά περίπλοκους τρόπους. Το γεγονός αυτό μπορεί να οφείλεται στους συνεχείς στρεσογόνους παράγοντες, ακόμη και την καταπίεση της εποχής. Επειδή, λοιπόν, ενδεχομένως να βίωναν μια τέτοια κατάσταση στο δικό τους σπίτι, επαναλαμβάνουν αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς σε εσένα, προσπαθώντας να επιβάλλουν μη υγιή όρια, σαν να είσαι ακόμη παιδί, στερώντας σου, το πιο πολύτιμο πράγμα που μπορείς να έχεις: τον εαυτό σου. 

Τώρα, τι μπορείς να κάνεις εσύ, για να σπάσεις αυτήν την αλυσίδα; Αρχικά, χρειάζεται να προσπαθήσεις να διαχωρίσεις τα συναισθήματα που νιώθεις για τον/την σύντροφό σου, από την εσωτερικευμένη φωνή των γονιών σου. Χρειάζεται να βάλεις κι εσύ τα δικά σου όρια, να υποστηρίξεις την επιλογή σου, με τρόπο που θα είναι ξεκάθαρος και ευδιάκριτος. Χρειάζεται να γνωρίζεις, πως στην αρχή πιθανώς να δυσκολευτούν πολύ με αυτήν την κατάσταση και να αντιδράσουν έντονα – όπως ενδεχομένως να έχουν ήδη κάνει σε κάποια προσπάθειά σου να επιβληθείς. Αυτό συμβαίνει, επειδή είναι δύσκολο για κάποιους ανθρώπους να “ξεμάθουν” αυτό που έχει παγιωθεί μέσα τους με τα χρόνια. Εκεί, χρειάζεται να επιμείνεις. Να επαναλάβεις πολλές φορές την θέση σου, ιδίως όταν εμφανίζεται η παρεμβατική συμπεριφορά.

Το επιθυμητό είναι να θέσουμε τα όριά μας χωρίς φωνές και καβγάδες. Το να διαχωρίσουμε τη θέση μας από εκείνους οριοθετώντας τη συμπεριφορά τους, αγαπημένη μου, δε δείχνει έλλειψη αγάπης προς το πρόσωπό τους, αλλά μεγάλη εκτίμηση προς το δικό μας. Γι’ αυτό, δεν χρειάζεται να νιώθεις τύψεις επειδή ξεχωρίζεις και ορίζεις μέχρι πού μπορούν να εισέρχονται οι άνθρωποι στη ζωή σου.

Αν δυσκολεύεσαι στην οριοθέτηση των γονέων σου – ή και γενικά – θα σου πρότεινα να επισκεφθείς έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Δεν είσαι η μόνη που πιθανώς να δυσκολεύεται με αυτό. Έχεις να διαχειριστείς πολλά συναισθήματα και καταστάσεις μαζί, που σε φτάνουν στο σημείο να πελαγώνεις και να χαόνεσαι, απομακρύνοντάς σε από τον εαυτό σου. Η προσωπική σου θεραπεία, θα είναι η οδός μέσα από την οποία θα βαδίζεις με τους δικούς σου ρυθμούς και με ειδική καθοδήγηση, ώστε να ξύσεις όλες αυτές τις πληγές που σε ταλανίζουν, να τις καθαρίσεις προσεκτικά, να τις φροντίσεις, μέχρι αυτές να επουλωθούν. Η θεραπεία θα σε βοηθήσει να κάνεις μια βαθιά ενδοσκόπηση και να εντοπίσεις την πηγή της κάθε συμπεριφοράς που σου περιέγραψα, όπως και να θέσεις τα προσωπικά σου όρια, αναβαθμίζοντας τις σχέσεις σου με τους ανθρώπους γύρω σου, σε πιο υγιείς και λειτουργικές, μα πάνω απ’ όλα, να αναβαθμίσεις τη σχέση σου με τον εαυτό σου. Δεν είσαι μόνη σε αυτό!

Είμαι προσωπικά και εγώ και η σελίδα στη διάθεσή σου για οτιδήποτε χρειαστείς, μην διστάσεις να επικοινωνήσεις! Ελπίζω να αρχίσεις να νιώθεις καλύτερα, σε ευχαριστώ που μοιράστηκες μαζί μας την ιστορία σου!

*Η στήλη Ψtalk έχει περισσότερο συμβουλευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά την Ψυχοθεραπεία ή οποιονδήποτε άλλο τρόπο παρέμβασης.