_______________________________________________________________________________
Εφόσον διαγνωστεί κανείς με άνοια πρέπει να λάβει υπόψιν πως η ζωή του δεν τελειώνει, απλά αλλάζει χρώμα. Απολαμβάνοντας τη συνεργασία μου με την Ελληνική Εταιρία νόσου Alzheimer συνειδητοποίησα πως αυτή η περίοδος ζωής ανθρώπου είναι καταλυτική όχι επειδή θεωρείται η ΄΄τελευταία΄΄ αλλά γιατί η άνοια αποτελεί κίνητρο και όχι ασθένεια. Είναι το κίνητρο επίτευξης διάφορων στόχων. Όταν αποφασίσεις να δεις την άνοια κατάματα, ο δρόμος δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μόνο ανοδικός. Το παρόν άρθρο δεν αποτελεί ορισμό της άνοιας ως ασθένεια. Είναι η αισιόδοξη ματιά μας και ο θαυμασμός προς όλους αυτούς τους ανθρώπους που καθημερινά αγωνίζονται και εξελίσσουν τον εαυτό τους και δεν αναφέρομαι μόνο στους ΄΄πάσχοντες΄΄ αλλά και στους περιθάλποντές τους.
Κρίνεται αρχικά η έγκαιρη διάγνωση ως ασπίδα προστασίας και σημαντικότερο όπλο για τον προγραμματισμό της μετέπειτα ζωής. Εφόσον τελειώσει κανείς με τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και με τη Νευροψυχολογική Εκτίμηση, καλείται να πάρει αποφάσεις κομβικής σημασίας, το αίσθημα πάλης ή φυγής καραδοκεί. Όμως σε τέτοιες στιγμές, οφείλουμε στον εαυτό μας τον ίδιο τον αγώνα, που μόνο εφόδια έχει να μας προσφέρει.
Κάπως έτσι λοιπόν αλλάζει ο ρυθμός της ζωής από πολλές απόψεις. Ο άνθρωπος με άνοια αρχίζει και κοινωνικοποιείται. Με τους κατάλληλους συνοδοιπόρους δίπλα του, ειδικούς και μη, ξεκινάει το ταξίδι του στις καινούριες συνήθειες. Οι γνωριμίες, θα αποφέρουν στην ανταλλαγή απόψεων. Το να βλέπεις την άνοια από διαφορετική σκοπιά, της δίνει διαφορετική υπόσταση μέσα από το αίσθημα της ομαδικότητας. Μην ξεχνάμε την επικοινωνία ως βασική ανθρώπινη ανάγκη. Μιλώντας με τους άλλους, προσδιορίζουμε τη δική μας ταυτότητα. Επιπρόσθετα, κάθε αγώνας όταν γίνεται με παρέα είναι ευχάριστος και έχει τόσα πολλά να μας διδάξει. Μέσα από την ομαδικότητα καλλιεργείται ο σεβασμός, η ευγένεια, ο θαυμασμός, το δικαίωμα του να εκφράζουμε τη διαφορετική μας άποψη και άλλες κοινωνικές αξίες.
Από το ταξίδι αυτό δεν απουσιάζει βέβαια η δημιουργικότητα. Τα άτομα αυτά εξασκούν τις εκτελεστικές λειτουργίες τους και της αφηρημένες ικανότητες τους, μέσα από τη δημιουργία δικής τους τέχνης. Τραγουδούν, γράφουν ποιηματάκια, ζωγραφίζουν και γυμνάζονται μέσα από διάφορες ασκήσεις και τον χορό. Συνεπώς έτσι εκφράζονται με έναν ποιοτικό τρόπο, που ίσως δεν τον είχαν στη ζωή τους πρότερα. Όταν διαγνωστεί κανείς με άνοια συμπεραίνει μια και καλή πως ο εαυτός του έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και πρέπει να δώσει χρόνο σε αυτόν. Το να αγκαλιάζεις τον εαυτό σου όταν σε έχεις ανάγκη είναι η αρχή της επιτυχίας, σε κάθε δυσκολία της ζωής.
Οι ευχάριστες ασκήσεις λεξιλογίου ή μνήμης που μπαίνουν στη ζωή των ατόμων με άνοια, αν και εφόσον το θέλουν, προσφέρουν νοητική ενδυνάμωση και προσωπική ικανοποίηση με την επίτευξή τους. Η Νοητική εκπαίδευση μέσω μουσικών ερεθισμάτων ή αλλιώς Μουσικοθεραπεία, είναι άλλη μία μέθοδος που συνδυάζει την προσοχή, την ακοή, τη μνήμη καθώς και την αντιστοίχιση. Η νοητική ΄΄όξυνση΄΄ προσφέρεται και από διάφορες άλλες δραστηριότητες όπως αριθμητική, προσανατολισμός, λύση προβλημάτων καθώς και από ασκήσεις που μας ζητούν να σκεφτούμε διάφορα πράγματα που αφορούν τη καθημερινότητα π.χ. ΄΄Δέκα πράγματα που μπορείτε να αγοράσετε από ένα μανάβικο΄΄. Η φαντασία εμψυχώνεται από ενθάρρυνση της δημιουργίας νοερών εικόνων και έτσι υποβοηθείται και η μνήμη.
Γενικότερα, ενδείκνυται η αξιοποίηση οποιουδήποτε μέσου προκειμένου να βελτιωθούν οι νοητικές λειτουργίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών του Alzheimer Hellas όπου θα διερωτηθεί κανείς σε τι μπορούν να βοηθήσουν και τι μπορούν να προσφέρουν σε ένα άτομο με άνοια. Η απάντηση όμως βρίσκεται καθαρά στην αξιοποίηση της γλώσσας με απώτερο σκοπό την άσκηση της κριτικής ικανότητας καθώς και όπως αναφέραμε τη γενικότερη βελτίωση του νου μέσα από υποερωτήματα και ασκήσεις του μαθήματος. Βλέπουμε λοιπόν πως δεν παραπέμπουν οι διαδικασίες σε μια στείρα εξέταση της μνήμης. Αντίθετα, ο νους ΄΄γυμνάζεται΄΄ σε μία ευρεία γκάμα, η ζωή χρωματίζεται, ο τρόμος εξασθενεί και εξαφανίζεται.
Αναφέραμε ενδεικτικά μερικές μεθόδους που μπορούν να σταθούν ως αρωγοί για τους ανθρώπους αυτούς τόσο γνωστικά, όσο και ψυχικά. Μία άλλη αλλαγή που μόνο οφέλη ξέρει να προσφέρει, είναι οι διατροφικές συνήθειες που αλλάζουν. Μέσα στις αποφάσεις που θα κληθεί κανείς να πάρει, συμπεριλαμβάνεται και η πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικών προϊόντων με χαμηλά λιπαρά και άπαχων πηγών πρωτεΐνης. Επίσης, απαραίτητη θεωρείται η διαρκής ενυδάτωση με άφθονο νερό καθώς και με τροφές που περιέχουν νερό όπως είναι τα φρούτα, οι σούπες τα smoothies και τα milkshakes. Όσον αφορά τους περιορισμούς, δε θα εντυπωσιαστεί κανείς καθώς περιλαμβάνονται αναμενόμενα τα κορεσμένα λιπαρά, τα εξευγενισμένα σάκχαρα και οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο. Με την υιοθέτηση αυτής της διατροφής λοιπόν΄΄οπλίζεται΄΄ το ανοσοποιητικό σύστημα και συνάμα αποφεύγονται διαφόρων ειδών ασθένειες.
Όσον αφορά το κομμάτι των στενών φίλων και συγγενών στην περίπτωση της άνοιας, ενσαρκώνουν το ρόλο των περιθαλπόντων. Αυτοί με τη σειρά τους οφείλουν στον εαυτό τους καθώς και στους αγαπημένους τους πάσχοντες να εκπαιδευτούν. Τόσο για τη δική τους καλή ψυχική κατάσταση, όσο και για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων χειρισμού της κατάστασης και επικοινωνίας με τους δικούς τους ανθρώπους.
Όταν λοιπόν διαγνωστεί κανείς με άνοια θα του συνιστούσαμε να μην ακούσει τους άλλους που θα του λένε ΄΄δε μπορείς να κάνεις και πολλά.΄΄ Αντίθετα, τον περιμένει πολλή δουλειά.
Βιβλιογραφία
https://www.alzheimer-hellas.gr/index.php/el/
Διατροφή στη νόσο Αλτσχάιμερ και συμβουλές για καλύτερη σίτιση